Bu sene 24.sü düzenlenen Bizans konferansında yine alışıldık sahneler yaşandı. Akademisyenlerin; Çeşme’deki Bizans yapıları, Ani harabeleri, Fatih’teki Bizans mirası, Edirne’deki Bizans saray kalıntıları ile ilgilenmeleri normaldi ama bazıları hadlerini aştı. Hâlbuki Türkiye Cumhuriyeti, Anadolu’dan geçen medeniyetleri “bizim-onların” diye ayırmadan ortaya çıkarmak için uğraşıyor.
Türk konuşmacılar Ayşe Ercan ve Barış Altan, İstanbul’da ‘Arkeoloji ve Miras Politikaları’ başlıklı tebliğlerinde Zeyrek Camii, Saraçhane’deki yer altı kilisesi, Küçükyalı ve Aydos arkeolojik kazı bölgeleri hakkında bilgi verdi. Yerebatan Sarnıcı ve Bukaleon Sarayında yapılan restorasyonlar örnek gösterildi.
HEYULA: TABULA!
‘Bizans Coğrafyası Dijital Haritalama Sistemi Tabula’ hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Andreas Külzer de Google Earth ve Zoom Earth üzerinde Bizans mimarisini aslına uygun olarak tekrar oluşturduklarını söyledi. ‘Uydu araçlarıyla arazilerin, gizli kalıntıların ve kalelerin keşfi ni sağlıyoruz. Anadolu’da şimdiye kadar 950 bölgenin haritalaması yapıldı. Şu an yoğunlaştığımız yer ise Çeşme bölgesi. ‘Tıkla Bizans çıksın, işte bu da bizim hikâyemiz’ diyerek dijital işgal planını işaret etti.
FATİH'E KİN KUSTU
DePaul Üniversitesinden Elena Boeck “Gelişmekte olan sorunlu bir sınır olarak 1453” başlıklı sunumunda, Rus ve Bulgar kaynaklarından alıntı yaparak “Ortodoks dünyası İstanbul için ağlıyor. Çargrad’ımıza ne oldu? Gün gelecek tekrar azizler yetiştireceğiz. Çünkü biz gücümüzü Bilgelik Kilisesi Ayasofya’dan ve Ortodoksluktan alıyoruz” dedi. Boeck’e göre İstanbul’un fethinde “Türklerin gücü” değil, “Bizans’ın zaafı” müessirdi.
BİZ RUM'MUŞUZ!
Yunan akademisyen Konstantinos Moustakas “Küçük Asya Bizans Nüfusunun Kalıntıları” başlıklı sunumunda 16. yüzyıldaki Hristiyan nüfusun Anadolu’daki yerleşimini gösterdi. Moustakas’a göre 1520-1535 arasında Anadolu’da 517 bin 813 Müslüman hane ve 8 bin 511 Hristiyan hane bulunuyor. Moustakas aslında Tokat, Amasya ve Sivas’ın Rum eyaleti olduğunu ama dinlerini açıklamaktan çekindikleri için rakamların evraka geçmediğini iddia etti.
Salonda bulunan gazeteci Tolga Saçıkaralı, Türk akademisyenlerin cevap vermemesini şaşkınlıkla izledi. Bizantolog ekibinde yer alan konuşmacılar ise Türkiye’de Yunanca yaz kursları düzenlediklerini, Bizans tarihi üzerine okuma kampları, online konferanslar gibi bir çok faaliyet yaptıklarını anlattı. Bilindiği üzere bu faaliyet Stavros Niarchos Vakfı ve bazı yerli müesseseler tarafından destekleniyor.