İstanbul
Perakende Günleri 2024'ün açılışı sebebiyle düzenlenen basın toplantısında Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Şapkacı, Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge, Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Başkan Yardımcısı Ünal Dölek ve Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Yönetim Kurulu Üyesi Kutay Kartallıoğlu, perakende sektörünün mevcut durumunu, sorunlarını ve çözüm önerilerini masaya yatırdı.
Toplantıda konuşan BMD Başkanı Sinan Öncel, sektörde özellikle e-ticaret tarafında pandemi sonrasında hem önemli yatırımlar hem de ciro artışlarının sürdüğünü söyledi. Dernek olarak yaptıkları anketlerde de bunu gözlemlediklerini belirten Öncel, e-ticaretin salgın sonrasında hız kesmediğini anlattı.
Ancak yapılan satışların önemli kısmının indirim odaklı olduğunu kaydeden Öncel, "Ciro artışları var ama bu ciro artışlarının önemli bir kısmı indirimli satışlardan kaynaklanıyor." ifadesini kullandı.
Öncel, turist verilerinin olumlu geldiğini, Türkiye'ye gelen turist sayılarında artışlar olduğunu ancak bunun harcamaya yansımadığını dile getirerek, "Özellikle perakende sektörünü turizm bölgelerindeki sahte üründen kurtarmadığımız müddetçe ekonomimize de olumlu yansımayacak, kayıt dışılık oralarda yüksek seviyede. Bunları da ilgili bakanlıklara iletiyoruz." diye konuştu.
GPD Yönetim Kurulu Üyesi Kutay Kartallıoğlu ise Türkiye'de modern perakendenin gideceği çok önemli yolun olduğunu vurguladı. Gıda ve temel ihtiyaç maddeleri harcamalarının tüketici bütçelerinde büyük bir yer oluşturduğunu söyleyen Kartallıoğlu, hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 50'si düzeyinde olduğunu kaydetti.
Kartallıoğlu, gıda perakendesinin ülke istihdamında önemli bir rol üstlendiğini ifade ederek, "465 bin kişi ama bunun 1,5 katı mertebesinde dolaylı istihdamla 700-800 binlere ulaşan bir ekonomiyi canlı tutuyoruz. Geçen yıl istihdamı en çok artıran 3. sektör gıda perakendesi sektörü oldu." şeklinde konuştu. Kartallıoğlu, esnek çalışmayla ilgili çalışmalar yürüttüklerini de anlattı.
Sektörde yoğun bir fiyat rekabeti olduğunun altını çizen Kartallıoğlu, "Üyelerimiz arasında bulunan market zincirleri kendi market markalı ürünleri sayesinde ulusal reklamı dönen markalardan yüzde 50'ye varan oranda daha uygun ürün üretebilmektedir. Market markalı ürünlerin ciro içindeki payı yüzde 26 seviyesinde. Türkiye'de satılan her 4 üründen 1'i market markalı." ifadelerini kullandı.
"2,1 milyon kişiye dolaylı yoldan istihdam sağlanıyor"
AYD Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Şapkacı da sektörün 2,1 milyon kişiye dolaylı yoldan istihdam sağladığına dikkati çekti. Sektördeki toplam yatırım rakamının 50 milyar dolar hacmine ulaştığına değinen Şapkacı, özellikle doğru lokasyonda yer alan, doğru planlanmış ve yönetilen AVM'lerin doluluk oranlarının yüksek olduğunu ifade etti.
Ramazan ayında AVM'lerde ziyaretçi sayılarının yüzde 50 seviyesinde artmasına rağmen satışlara yüzde 25-30 düzeyinde yansıdığını aktaran Şapkacı, "Bu durum, müşterilerin daha fiyat odaklı davranış sergilediğini, daha düşük fiyatlı ürünlere yöneldiğini göstermektedir." dedi.
ZMD Başkanı Serhan Tınastepe ise sektörde 1 trilyon liranın üzerinde bir ciroyu temsil ettiklerini söyledi. Perakende sektörünün genç işsizliğin ilacı olduğunu dile getiren Tınastepe, çalışanların neredeyse yüzde 90'ının 30 yaş ve altında olduğunu kaydetti.
Tınastepe, kredi kartı taksitlerinin azaltılmasının özellikle sepet ortalaması yüksek alışverişleri olumsuz etkilemeye başladığını belirtti. Önceden Antalya'da gözlemlenen turist cirolarının artık ülkenin neredeyse 20'ye yakın şehrinde de gözlemlenmeye başladığının altını çizen Tınastepe, sektör olarak bu durumu olumlu karşıladıklarını da sözlerine ekledi.
Perakendede verimlilik çalışmaları sürüyor
Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Tınastepe, iç talepteki daralmaya ilişkin soruya şu cevabı verdi:
"İç talep daralmasıyla karşı karşıyayız, bunlarla mücadele edebilmek için her şeyden önce perakende sektörü ciddi verimlilik çalışmaları yapıyor. Mağazalaşma konusunda şu anda yatırımlar durmuş durumda, mevcut mağazalarda 'operasyonları daha verimli hale nasıl getirebiliriz' ile ilgili çok ciddi çalışmalar var ve bu çalışmaların odağında da teknoloji yatırımları var. Teknoloji yatırımları verimliliği artırıyor, ikinci yatırım tarafı da online."
Öncel ise yurt dışı mağaza sayılarında belirli bir rakama ulaşmış perakendecilerin tedariklerinin büyük bir kısmını yurt dışına kaydırdığını belirterek, "Bu ülkemiz için iyi bir şey değil. Türk markalarının yurt dışındaki mağazalarında Türkiye'de üretilmiş ürünleri satma oranı giderek düşüyor." değerlendirmesinde bulundu.
Bu arada konferans ve oturumların yanı sıra network olanağı sunan fuar alanı ve B2B görüşmelerin gerçekleştiği özel bölümü de bulunan Perakende Günleri, yarın da devam edecek.