Türkiye Ziraat Odaları Birliği(TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, 2022 yılına ilişkin üretici ve market arasındaki fiyat değişimlerini analiz etti. Bayraktar marketlerde takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı olduğunu, bunun önemli kısmının girdilerdeki yüzde 100 ile yüzde 400 arasında değişen maliyet artışından kaynaklandığını bildirdi. Bayraktar, geçen yıl fiyatı en çok artan ürünün yüzde 314.6 ile kuru soğan olduğunu söyledi.
Bayraktar’ın verdiği bilgilere göre, 2022 yılında markette takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı olurken, bu ürünler şöyle sıralandı: “2022 yılında, fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide kuru soğan oldu. Geçen yıla göre bu yıl markette, fiyat artışı en fazla yüzde 314,6 ile kuru soğanda görüldü.
Kuru soğandaki fiyat artışını, yüzde 202,8 ile limon, yüzde 164,5 ile toz şeker, yüzde 163,7 ile yeşil soğan, yüzde 163,1 ile ıspanak, yüzde 159,2 ile lahana, yüzde 147,1 ile antepfıstığı, yüzde 142,8 ile marul, yüzde 141,7 ile portakal, yüzde 138,3 ile kuru kayısı, yüzde 130,8 ile karnabahar, yüzde 127 ile mandalina, yüzde 125,8 ile pirinç.”
Kuru soğan üreticide yüzde 603,3 arttı
2022 yılında, üreticide takip edilen 32 ürünün tamamında da fiyat artışı yaşandığının altını çizen Bayraktar, “Geçen yıla göre bu yıl, üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 603,3 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 528,4 ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 ile portakal, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 175,7 ile antepfıstığı, yüzde 162,8 ile marul, yüzde 153,8 ile ıspanak, yüzde 151 ile lahana, yüzde 150 ile elma, yüzde 148,4 ile karnabahar, yüzde 147,9 ile domates, yüzde 137 ile pirinç izledi.” İfadelerini kullandı.
Yüzde 400 artan girdiler var
Üretici fiyatlarındaki artışların en önemli sebebi girdi maliyetlerinin artması olduğunu belirten Bayraktar, “2022 yılında genel olarak üretici fiyatlarındaki artışta en önemli etken artan üretim maliyetleri oldu. Girdilerde yüzde 100 ile yüzde 400 oranları arasında artışlar yaşandı.
Kuru soğanda arzın azalması da fiyat artışında diğer bir faktör oldu. Turunçgillerdeki yaşanan don afeti nedeniyle üretimin azalması fiyatların yükselmesine neden oldu. Kuru fasulyede üretimin düşmesi fiyatları artırdı.” Değerlendirmesinde bulundu.
Kabakta üretici-market farkı yüzde 274
Aralık ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 274 ile kabakta görüldüğünü söyleyen Şemsi Bayraktar, bunu yüzde 248,8 ile marul, yüzde 213,3 ile ıspanak, yüzde 202,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 199,4 ile pırasa, yüzde 185,1 ile portakalın takip ettiğini bildirdi.
Buna göre üreticide 4 lira 75 kuruş olan kabak 17 lira 75 kuruşa, 3 lira 89 kuruş olan marul 13 lira 57 kuruşa, 5, lira 71 kuruş olan ıspanak 17 lira 89 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 41 lira 92 kuruşa, 5 lira 42 kuruş olan pırasa 16 lira 23 kuruşa, 5 lira 63 kuruş olan portakal ise 16 lira 05 kuruşa markette satıldı.
Aralık’ta 17 üründe fiyat geriledi
Aralık ayında 37 üründen 17 tanesinin fiyatı gerilerken 20 ürünün fiyatında artış yaşandı.
Fiyatı en fazla artan ürün yüzde 15,8 ile tavuk eti olurken, bunu yüzde 13,5 ile kuru soğan, yüzde 12 ile zeytinyağı, yüzde 10,9 ile dana eti, yüzde 10,5 ile kuzu eti takip etti.
Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,1 ile limon, yüzde 12,8 ile sivri biber, yüzde 10,7 ile patates, yüzde 10 ile elma oldu.
Aralık ayında üreticide fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 32,8 ile yeşil soğan, yüzde 30 ile kabak, yüzde 24,6 ile ıspanak, yüzde 19 ile kuru soğan, yüzde 14,4 ile sivri biber izledi.