Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre enflasyon aralıkta yıllık yüzde 64,27 arttı. Aylık artış yüzde 1,18.
İktidar uzun süredir enflasyona karşı önlem almayıp baz etkisinin devreye girmesini bekliyordu. Baz etkisinin kuvvetli olmasında geçen sene aralık, ocak ve şubat aylarında yüksek çıkan oranlar etkili.
Uzmanlar, seçimlere yaklaştıkça enflasyonda baz etkisiyle oluşacak düşüşün, iktidar tarafından sanki fiyatlar gerilemiş gibi lanse edileceğini aylardır söylüyordu. Kasım ve aralık verilerinin açıklanması sonrası iktidar yetkilileri hızlıca ‘mücadele ettik, enflasyonun başını ezdik’ mesajı vermeye başladı.
Nasıl Bir Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş’a göre iktidar şimdi de seçim kampanyası için ocak enflasyonunu negatif çıkartma hazırlığında.
Aktaş’a göre zincir marketlerin ocakta fiyatları sabitlemesiyle birlikte İstanbul’da doğalgaz ve elektriğe yapılan indirim de bu hedefe yönelik.
‘Bir taşla iki kuş’
Yeni yılla birlikte TÜFE kapsamındaki mal ve hizmetlerin ağırlıkları değişecek. Doğalgaza geçen yıl TÜİK’e göre yüzde 165,92 zam geldi. Dolayısıyla doğalgazın TÜFE’deki ağırlığı çok artacak.
Doğalgaz tüketiminde İstanbul’un ağırlığıysa yaklaşık yüzde 35. Doğalgaz fiyatı İstanbul’da yüzde 12 indirilmişti. Dolayısıyla bu indirimin aylık enflasyonu aşağı yönlü etkilemesi bekleniyor.
Aktaş, İstanbul özelinde CHP’li büyükşehir belediyesine yüklenildiğine de dikkat çekti: ”İstanbul’da mesken aboneleri için doğalgazda yapılan indirim İGDAŞ üstünden tümüyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yıkıldı. Böylece vatandaş nezdinde hem indirim yapıldı, hem de İBB’nin mali kaynakları biraz daha kesildi.”
‘Konuşulacak malzeme lazım’
Aktaş, zincir marketler üzerindeki fiyat sabitleme ve indirim baskısına da değinerek, bunun da ocakta aylık enflasyonunu eksi çıkarmaya yönelik planın parçası olduğunu yazdı.
Aktaş, iktidarın planını şöyle anlattı: ”Geniş kitleler açıklanan oranı pek umursamıyorsa ne diye böylesine çok çaba gösteriliyor? Seçime doğru üstünde daha çok konuşulacak malzeme lazım. TÜFE’nin çok az artması ya da eksi çıkmasından daha güzel malzeme mi olur! Aylardır enflasyonun beli, boynu; bir yerleri kırılmıyor mu zaten! Şimdi bu biraz daha güçlendirilecek bir söyleme dönüşsün isteniyor. İşte ocakta bir yandan İstanbul’daki doğalgaz indirimi, bir yandan perakende fiyatları etkilemesi için sanayi için yapılan elektrik ve doğalgaz indirimleri, bir yandan zincir marketlerin fiyatlarını zorla sabitleme durumunda bırakılması…
Şimdi atılan tüm adımlar ocak ayı için. Önümüzdeki günlerde daha detaylı ele alacağımız bir konu da TÜFE’deki madde ağırlıkları. Oradan da ilginç sonuçlar çıkabilir…”