İstanbul
Emtia piyasasında geçen hafta oynaklığın arttığı ve fiyatlardaki dalga boyunun yükseldiği görülürken, ürün bazlı ayrışmaların artması dikkati çekti.
Geçen hafta karışık bir seyrin hakim olduğu emtia piyasasında dalga boyu, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) para politikası kararları sonrası daha da yükseldi.
Yatırımcıların odağında geçen hafta merkez bankaları, yoğun makroekonomik takvim ve bilançolar bulunurken, alınan karışık sinyaller piyasaların yön bulmasını zorlaştırdı. Analistler, emtia piyasasındaki ürün bazlı ayrışmalara dikkati çekti.
ABD Merkez Bankası (Fed), hafta içindeki toplantıda, politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırarak 16 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5-5,25 aralığına yükseltti. Mart 2022'den bu yana 10. faiz artırımını gerçekleştiren banka, böylece faiz oranını toplam 500 baz puan yükseltmiş oldu.
Fed'den yapılan açıklamada, ekonomik aktivitenin ilk çeyrekte "ılımlı bir büyüme" kaydettiği belirtilerek, iş kazanımlarının son aylarda güçlü olduğu, işsizlik oranının düşük kaldığı, enflasyonun ise yüksek kalmaya devam ettiği aktarıldı. "Yeterince kısıtlayıcı bir duruş elde etmek için bazı ek politika sıkılaşmasının uygun olabileceğinin öngörüldüğüne" ilişkin ifadenin açıklamadan çıkarılması ise dikkati çekti.
Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın haziranda faiz artışını durduracağına kesin gözüyle bakıldığını ancak Fed Başkanı Jerome Powell'ın, faiz kararının ardından düzenlediği basın toplantısında, "faiz artırımlarının durdurulup durdurulmayacağının haziran toplantısında ele alınacağını" söylediğini hatırlattı.
ECB de 3 temel politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırdı. ECB'den yapılan açıklamada, gelecek dönem alınacak kararların piyasalar üzerinde yeterli sıkılaştırma yapacağı belirtildi. ECB Başkanı Christine Lagarde, faiz kararının ardından düzenlediği basın toplantısında, bankanın, enflasyona karşı "daha gidecek yolu" olduğunu ve Avro Bölgesi'ndeki enflasyonla mücadele için parasal sıkılaştırmaya "ara vermediğini" söyledi.
ABD'de bankacılık sektörüne ilişkin risklerin devam etmesi de geçen hafta risk algısını artırdı. ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu'nun (FDIC), First Republic Bank'ın kapatıldığını ve varlıklarının ABD'nin büyük bankalarından JPMorgan Chase tarafından satın alınacağını duyurmasıyla yatışan bankacılık krizi, geçen hafta ABD'de yeniden etkili oldu. Devlet yetkilileri ve bankalardan yapılan açıklamalar, bölgesel banka hisselerinde oynaklığı artırdı.
Söz konusu bankalardan Pacwest'in, "stratejik varlıkların satışı dahil olmak üzere opsiyonları değerlendirdiğini ve son dönemde ilgi gösteren potansiyel yatırımcı ve partnerlerle görüşmelerin sürdüğünü" açıklamasının ardından bankanın hisselerinde dalga boyu arttı ve yüksek oynaklık nedeniyle birçok kez işlemleri durduruldu.
Analistler, bu hafta ABD'de enflasyon ve İngiltere Merkez Bankası faiz kararının öne çıkacağını bildirdi.
Emtia piyasasına Çin etkisi
Geçen hafta Çin'de ekonomik aktivitenin yeniden yavaşlama eğilimine girebileceğine yönelik endişeler emtia piyasasını aşağı yönlü etkiledi. Ülkede konut piyasası kaynaklı yavaşlama talep endişelerine neden oluyor.
Avrupa'da açıklanan imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri, imalat sanayinde daralmanın devam ettiğini gösterdi ve ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerin sürmesine neden başka bir faktör olarak ortaya çıktı.
Geçen hafta değerli metallerde karışık bir seyir izlendi. Altın yüzde 1,4 ve gümüş yüzde 2,5 değer kazanırken, paladyum yüzde 0,7 ve platin yüzde 1,4 değer kaybetti.
Fed'in faiz artışlarına ara vereceğine yönelik fiyatlamalar, altının ons fiyatını destekledi.
Baz metallerde satış baskısı
Baz metallere geçen hafta satış baskısı hakim oldu. Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1,1, kurşun yüzde 1,8, alüminyum yüzde 1,9 ve çinko yüzde 1,2 gerilerken, nikel yüzde 3,8 arttı.
Çin'in fiziksel talebinin zayıflamasıyla bakır fiyatları düştü.
Geçen hafta Brent petrol yüzde 6,2 ve New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz yüzde 11,3 değer kaybetti.
Petrol fiyatlarındaki düşüşte Çin'den gelen zayıf ekonomik veriler etkili oldu. Çin'de imalat sektörlerindeki öncü ekonomik aktivite verileri, Kovid-19 kısıtlamalarının geçen yılın sonunda kaldırılmasıyla ilk çeyrekte kaydedilen büyümenin ardından nisanda yine daralmanın eşiğine geriledi.
Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun açıkladığı PMI, nisanda imalat ve imalat dışı sektörlerde düştü. İmalat sanayi PMI, geçen ay 2,7 puan azalarak 49,2'ye, imalat dışı PMI da 1,8 puan düşüşle 56,4'e indi.
Hava sıcaklıklarının yükseleceğine yönelik öngörülerle doğal gaz fiyatları geçen hafta geriledi.
Tarım emtialarında pozitif seyir
Tarım emtiaları geçen hafta pozitif seyretti. Para piyasalarında Fed'in yıl sonuna kadar 50 baz puan faiz indirimi yapabileceğine ilişkin fiyatlamalarla tarım emtiaları yükseldi.
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 4,2, mısır yüzde 2,1, soya fasulyesi yüzde 1,2 ve pirinç yüzde 3,9 artış kaydetti.
Intercontinental Exchange'de (ICE) pamuk yüzde 4, kahve yüzde 1,1 ve kakao yüzde 0,1 değer kazanırken, şeker yüzde 3,2 değer kaybetti.
Şekerde ise son bir ayda yaşanan hızlı yükseliş sonrası kar satışlarındaki artışla değer kaybı yaşandı.