Elazığ
Dedesinin yanında 16 yaşındayken mesele başlayan Dalbul (59), Çarşı Mahallesi'nde 12 metrekarelik dükkanında mesleğini sürdürmeye çalışıyor.
Elazığ'ın son palancısı olan 4 çocuk babası Dalbul, genellikle eşeklere, bazen de atlara vurulan kaşsız, enli ve yumuşak bir çeşit eyer olan palan üretmek için her sabah çuvaldızı eline alıyor.
Yılların yorgunluğuna rağmen ekmeğini zanaatıyla kazanmayı sürdüren Dalbul, dağ köylerinden getirilen işleri yetiştirmeye çalışıyor.
"Bu meslek benimle ölecek"
Dalbul, AA muhabirine, palan yapımının zor olduğunu ve emek gerektirdiğini söyledi.
Bu mesleği 43 yıldır sürdürmeye çalıştığını kaydeden Dalbul, 30 yıl önce yaklaşık 12 palancının bulunduğunu, şu anda sadece kendisinin kaldığını anlattı.
Mesleği için çırak yetiştirmek istediğini belirten Dalbul, "Ama bu, devlet desteğiyle olmalı. Yoksa bu meslek benimle ölecek. Bölgede bir tek ben bu işi yapıyorum. Eskiden yollar yoktu, her ev hayvan beslerdi. Şimdi dağ başına kadar yol yapıldığı için ulaşım ve yük taşımada hayvanlara rağbet kalmadı. Sadece dağ köylerinde kullanılıyor. Kendi imkanlarımla mesleğimi devam ettirmeye çalışıyorum." dedi.
Yılların verdiği yorgunluk ve sağlık sebebiyle mesleğini zorla yaptığını dile getiren Dalbul, Türkiye'de bu mesleği yapanların sınırlı sayıda olduğunu kaydetti.
"Palan yapmak gerçekten çok zor"
Dalbul, Elazığ dışında Tunceli, Bingöl, Malatya gibi bölge illerden de sipariş aldığını aktararak, şöyle konuştu:
"Yıllardan beri bu mesleği yapıyorum. Bırakmak istiyorum, müşterilerim beni bırakmıyor. Palanı yaparken keçe, palas, çuval, bez kamış gibi birçok ürün kullanıyorum. Bunlardan biri eksik olduğunda palan ortaya çıkmaz. 20 yıl önce yılda yaklaşık 600 palan yapıyorduk, şimdi ise 200'e düştü. Palan yapmak gerçekten çok zor. Bir palana 10 binden fazla dikiş atıyorum. Bu iş tamamen güce dayalı. Bunun için çok zorlanıyorum."
Elazığ Tuhafiyeciler ve Konfeksiyoncular Esnaf Odası Başkanı Mithat Ulaş da teknolojinin gelişmesiyle bazı meslek gruplarında olduğu gibi palancılık mesleğinin de yok olmaya yüz tuttuğunu söyledi.
Türkiye'de bu mesleği yapanlarının sayısının sınırlı olduğunu ifade eden Ulaş, şöyle konuştu:
"Bu meslek özellikle 20 yıl öncesinde ülkemizin her köşesinde yaygın olarak yapılıyordu. Araçların olmadığı dönemde ihtiyaçtan dolayı eşek ve at ile yük taşınıyordu. O yüzden palancılık o dönemin en önemli mesleklerindeydi. Yaklaşık 30 yıl önce birçok kişi bu mesleği icra ediyordu. Ama bugün şehrimizde sadece Metin Dalbul'un bu mesleği icra ettiğine şahitlik ediyoruz."