Türkiye’de kur şokunun yaşandığı Aralık 2021 sonrası devreye alınan önlemlerin önceliği döviz talebini kısıtlamaya yönelik oldu.
Merkez Bankası’nın döviz rezervlerindeki gerileme ve artan döviz ihtiyacından da kaynaklanan bu kısıtlamalar düşük faiz politikasıyla beraber sürdürüldü. Sistem özellikle şirketlerin döviz alımlarını güçleştirirken zorunlu döviz satışı gerektiren uygulamaları da içeriyor. Ancak tüm bu önlemlere rağmen şirketlerin döviz ihtiyacı sürüyor.
Peki şirketler bunu nasıl karşılayabiliyor?
Ekonomi gazetesinden Şebnem Turhan’a konuşan bankacılık kaynakları, Merkez Bankası’nın oldukça sıkı takibinde olan döviz satışında hem saat kısıtlaması hem de miktar sınırlaması uygulandığını bildirdi.
Bankacılık sektöründen bilgi veren bir kaynak, doğrudan döviz satışını yapan hazine bölümleri yöneticilerinin şirketlerle süreci birebir yönettiğini söyledi.
Şirketler takipte
Şirketlerin döviz taleplerinin tutarlarının takip edildiğini belirten kaynak ‘gerçekten’ ihtiyacı olana döviz satışının yapılmasının istendiğini vurgulayarak tüm bu takip işinin ise bankaların üzerinde olduğunu kaydetti. Aynı kaynak, döviz talep edenin mecbur ithalatı olması, borç ödeyecek olması gibi durumlarda döviz satışına izin verildiğini söyledi.
Döviz alım işlemlerinin ise Merkez Bankası’nın izniyle belli saat aralığında yaptırıldığını söyleyen bankacılık sektörü kaynağı böylece işlem adedinin de azaltılmış olduğuna da işaret etti.
MB, saati ve miktarı belirliyor
Bir başka bankacılık sektörü kaynağı da şirketlere öğleden sonra döviz satışı olmadığını söyledi. 1 milyon dolar üzerindeki döviz taleplerinin bir gün önceden Merkez Bankası’na iletildiğini söyleyen kaynak bankaların da şirketlere böylesi yüklü taleplerini bir gün önceden bankaya iletmeleri gerektiği konusunda uyarıda bulunduğuna işaret etti.
Toplantılar öncesi sözlü uyarı
Merkez Bankası’nın özellikle de para politikası kurulu toplantıları öncesi ‘bugün ve yarın satış yok, piyasayı yükseltmeyin’ diye sözlü uyarıda bulunduğu da iddia edildi. Kaynaklar, MB’nin şirketlerin bankalar tarafından ‘sorgulanmasını’ istediğini aktardı.